Валюта курси: Ўз.Р.Марказий банки
USD
АҚШ доллари
EUR
Eвро
RUB
Россия рубли
Sayt test rejimida ishlayapti!!!

Сўнгги янгиликлар






Нега ОАВ ҳамиша негатив хабарни бизга тиқиштиради?
20.01.2017 14:36,  
48

Янгиликларни кўздан кечираётиб, ҳар куни дунёда қайғули ҳодисалар, портлашлару тошқинлардан бошқа нарса содир бўлмаётибди, деб ўйлайсан киши. Нега энди ОАВ ҳаётнинг ёрқин тарафини эмас, нуқул қоронғу тарафини ёритади (шу ерда сўз ўйини қиладиган бўлсак, асли қоронғу томон ёритилиши керак ;))?

Аслида ёритиш учун ижобий хабар етарлича топилади. Аммо журналистлар негадир фалокат, аварияларни етказишни афзал кўради. Балки, таҳририятда порахўр сиёсатчига ёки кутилмаган машмашага доир воқеаларни хуш кўрувчилар ўтиргандир? Сиз шундай ўйлайсизми?

Гап шундаки, биз (муштарий, ўқувчи, тингловчи, томошабин в.б.) шундай ҳодисаларни қувишга журналистни ўргатиб қўйдик.

Тадқиқотчилар Марк Трасслер ва Стюарт Сорока бу ҳолатни Канаданинг Макгилл Университетида ўргандилар.

Тажриба мазмуни иштирокчиларга сездирилмаслиги лозим эди, шунинг учун иштирокчиларни чалғитиш усулини қўллашди.

Трасслер ва Сорока кўнгиллиларни университетининг лабораториясига “кўз ҳаракатини ўрганиш учун” таклиф этишди. Даставвал, улардан “камера кўз ҳаракатини қайд қилиши учун” янгиликлар сайтидаги баъзи хабарларни кўздан кечиришларини илтимос қилишди. Кўнгиллиларга нима ўқишларининг аҳамияти йўқлигини, шунчаки, кўзни ўлчаб олиш лозимлиги айтилди.

“Тайёргарлик” фазасидан сўнг тажриба қатнашчиларига қисқача видеолавҳа кўрсатилди, уларга тадқиқотнинг асл мазмуни шунда деб тушунтирилди, аммо лавҳа шунчаки диққатни тортиш учун эди, холос. Кейин қатнашчиларга қандай сиёсий янгиликларни ўқишни исташлари ҳақида савол берилди.

…Тажриба натижасига кўра иштирокчилар негатив хабарларни кўпроқ кузатишгани аниқланди. Қатнашчиларни позитив янгилик ўрнига, асосан, коррупция, иккиюзламачилик, фалокат мазмунидаги хабарлар кўпроқ жалб қилган. Сиёсат ва халқаро жараёнларни кузатиб борувчилар, асосан, нохуш янгиликларни ўқиган.

Шунга қарамасдан, тўғридан-тўғри берилган саволга қатнашчилар яхши хабарларни ўқишни исташларини билдирдилар. Доимгидек, ОАВ ҳамиша нохуш янгиликларни етказмоқда, деб қўйишни ҳам унутишмади.

Тажриба якунига етди. Уни таҳлил қилган тадқиқотчилар нохуш хабарларни ўқиш ва тинглашга жамоавий тарзда қизиқишимиз борлигини таъкидлашмоқда.

Уларнинг фикрига кўра, ёмонликдан қувониш учунгина одамлар нохуш хабарга ўч бўлмайди. Эволюция бизни эҳтимолий хавфни сезишга ўргатган. Нохуш янгилик хавфга чап бериш учун хатти-ҳаракатларимизни ўзгартиришимизга сигнал беради.

Одамлар негатив гап-сўзга тезроқ муносабат билдиради. Ўзингиз синаб кўринг: кишиларга гап ичида “рак”, “бомба”, “уруш” сўзларини қўшинг – улар сергаклашади. “Бола”, “шодлик”, “кулгу” сўзларидан эса қулоғи диккаймайди, гарчи бу ёқимли сўзлар муомалада кўп қўлланса ҳам. Биз позитив сўзга нисбатан негатив сўзни тезроқ қабул қилишга ўрганганмиз.

Шундай қилиб, нохуш хабарга ўчлигимиз боиси фақат эҳтимолий хавф олдини олиш учунми? Ҳар доим ҳам эмас.

Трасслер ва Сорока натижаларининг бошқача талқини ҳам мавжуддир. Биз атрофимизда кечаётган воқеа-ҳодисаларни умумий олганда идеаллаштириб қабул этишга мойилмиз. Ўз ҳаёт тарзимизни бошқаларникидан аълороқ санаймиз. Нохушлик эса ўз идеал оламимизда худди ойнада доғ кўрингандек яққол кўзга ташланади, шу сабабли эътиборимизни тортмай қолмайди.

Келиб чиқадики, хабар салбийлигига фақат журналист сабабчи эмас, ўзимизда унга эҳтиёж бор. Талаб борки, таклиф яралади. Кун келиб, ҳалокату нохушликлар дунё юзидан буткул йўқолади. Ўшанда қай мазмундаги ахборот талабгир бўлишини келажак кўрсатади.

манба: erkak.uz

Тавсия этамиз






Тавсия этамиз

Ҳар доим хабардор бўлинг!

carzone.uz мобил иловаларини кўчириб олинг ва барча янгиликлар сиз билан