Инсон нега ёлғон гапиради? У инсоннинг ўзига қандай таъсир кўрсатади? Британия ва Америка руҳшунослари узоқ замонлардан бери инсониятни қийнаб келадиган ва нима учун инсон доимо ёлғон гапиришни бошлашига оид саволга жавоб топганликларини таъкидлашмоқда. Уларнинг бу борада олиб борган тадқиқот натижалари Nature Neuroscience журналида чоп этилган. 

Тажрибаларнинг кўрсатишича, инсоннинг унча жиддий бўлмаган фойда олишига сабаб бўлган кичик ёлғони, унинг асаб тизимини келгусида яна ёлғон гапиришига тайёрлайди. 

Олимлар махсус ўйинда иштирок этган 80 нафар кўнгиллини кузатишлари натижасида шундай хулосага келишган. Иштирокчилар, жуфтларга ажратилган, ҳар бир жуфтда тажриба ўтказувчиларнинг гумаштаси ҳам бўлган. Кўнгиллилар, экранда кўрсатилган банкдаги тангалар сонини айтишлари талаб этилган. Бунда жуфтликнинг бири, яъни олимларнинг гумаштаси тангаларнинг тахминий сонини аниқ билган ва шу боис уни айтишга қарор қилган. Бироқ, унинг фойдаси ҳамкори ва ўзи билдирувчи рақамлар орасидаги фарққа боғлиқ бўлган. 

Маълум бўлишича, вақт ўтиши билан, ўйин жараёни ривожлангани сайин, олимларнинг гумашталари ўз сафдошларини кўпроқ алдай бошлаган. Тажриба ўтказувчилар эса, ўйин давомида ёлғончиларнинг бош миясида содир бўлаётган жараёнларни магнитли-резонансли томография ёрдамида кузатишган. 

Аниқланишича, ёлғончилар дўстларини илк алдашганида уларнинг бош миясидаги бодомча безлари фаоллашган. Ўйин давом этиши давомида 10-20-босқичга етганидан сўнг, иштирокчиларнинг ярми ҳамкорларини кўпроқ алдашган, бу ҳолатда мия фаоллиги сусайган.

Шундай қилиб, тадқиқотчиларнинг фикрича, тажрибада қатнашганлар доимий ёлғон гапиришга кўника бошлаган. Олимларнинг тахмин қилишларича, инсон танаси шу билан жиддий хавотирлар ва зўравонликларга мослашиб бориши мумкин. Навбатдаги тажрибаларда, олимлар ушбу тахминларни текшириб кўриш ниятида.