Кремль Россиянинг Ғарб давлатлари томонидан белгиланган Россия нефти нархига нисбатан учта эҳтимолий жавоб вариантини кўриб чиқмоқда. Путин матбуот котибининг айтишича, мамлакат раҳбарияти турли сценарийларни кўриб чиқмоқда. Якуний қарор жамоатчиликка эълон қилинади. Айни пайтда экспертлар ҳокимият қайси вариантни танлаши мумкинлигини тахмин қилмоқда.

Москва G7 ва Европа Иттифоқига денгиз орқали импорт қилинадиган Россия нефтига нарх чегарасини белгилашга қандай жавоб беришни ҳал қилади - учта вариант мавжуд.

Ўқинг қизиқ: Буюк Британия ва АҚШ энергетика соҳасида ҳамкорлик қилишни эълон қилди.

Манбаларнинг ёзишича, президент фармони лойиҳаси унинг маъмурияти томонидан ҳукумат билан муҳокама қилинмоқда.

"Биринчи вариант - чекловни қўллаб-қувватлаган давлатларга нефть сотишни тўлиқ тақиқлаш, шу жумладан, агар улар Россиядан хом ашёни тўғридан-тўғри эмас, балки воситачи давлатлар ёки ҳатто уларнинг занжири орқали сотиб олиши мумкин бўлади", дейилади вазирлар маҳкамасига яқин икки манба.

Иккинчи вариант эса, ОАВ суҳбатдошлари таъкидлаганидек, "қайси давлат олувчи бўлишидан қатъи назар, нархларнинг юқори чегараси шартини ўз ичига олган шартномалар бўйича экспортни тақиқлашни" назарда тутади.

Ўқинг қизиқ: Хитойликлар учинчи йилдирки ниқоб тақишга ва карантинга киришга мажбур. Бу глобал иқтисодиётга қандай таҳдид солади?.

Тақиқлашнинг учинчи варианти Urals учун максимал чегирмани белгилашни назарда тутади.

Россия президентининг матбуот котиби Дмитрий Песков ОАВда Россиянинг нефть нархининг юқори чегараси жорий этилишига жавоб беришнинг учта сценарийси ҳақидаги хабарларига изоҳ берди. Унга кўра, турли вариантлар кўриб чиқилмоқда, якуний қарор оммага эълон қилинади.

Россиянинг Ғарб чекловларига муносабати 6 декабрь, сешанба куни президент билан нефть саноати вакиллари иштирокидаги учрашувда муҳокама қилиниши керак эди, деб хабар бермоқда манбаларидан бири. Аммо вариантлардан ҳеч бири тасдиқланмаган бўлсада, эҳтимол муқобил вариантлар таклиф этилади.

Нашрнинг яна бир суҳбатдошининг айтишича, учинчи вариантдан фойдаланиш даргумон. Чунки...?

Москва жавобининг биринчи ва иккинчи вариантларига келсак, уларда ҳеч қандай янгилик йўқ, деб ҳисоблайди БКС фонд бозори бўйича эксперт Эвгений Миронюк. Унинг таъкидлашича, бундай қарорларнинг қабул қилиниши Россия расмийларининг Россия компаниялари ёқилғи нархининг юқори чегарасини сақлаб қолган мамлакатларга нефть экспорт қилмаслиги ҳақидаги олдинги баёнотларини расмийлаштиради.

Ўқинг қизиқ: Ҳозирги пайтда қайси мамлакатларда бензин қиммат?.

Учинчи вариант, Миронюкнинг сўзларига кўра катта эҳтимол билан қабул қилинмайди, чунки максимал чегирмани белгилаш "дўстона" импорт қилувчи мамлакатларга нисбатан нефть нархини белгилашга бозордан ташқари муносабатни англатади. Агар чегирма ҳар қандай формула билан аниқланса, экспорт қилинадиган нефть ҳажмининг қисқаришига олиб келадиган келишмовчиликлар пайдо бўлади, дея қўшимча қилди эксперт.

Совcомбанк бош таҳлилчиси Михаил Василевнинг фикрича, Россиянинг Ғарб санкцияларига жавоби иккинчи вариант бўлади. Унинг сўзларига кўра, ушбу ҳаракатлар схемаси энг мослашувчан бўлиб, у жаҳон бозорида Россия нефтининг мавжудлигини сақлаб қолиш имконини беради.

Мутахассиснинг таъкидлашича, бундай таъминот занжирларини йўлга қўйишдан истеъмолчилар ҳам, ишлаб чиқарувчилар ҳам манфаатдор. Унинг сўзларига кўра, бу қишки иситиш мавсуми ва юқори глобал инфляция шароитида нефть нархининг сакрашини олдини олади.

Ўқинг қизиқ: Goldman Sachs FTX можаросидан кейин крипто-бизнесга қизиқмоқда.

Шу билан бирга, таҳлилчи қисқа муддатда етказиб бериш тўғрилангунга қадар бозорда маҳаллий танқислик юзага келиши сабабли ёқилғи нархининг бироз ошиши мумкинлигини тан олади.

Альфа-Банкнинг катта таҳлилчиси Никита Блохин ҳам иккинчи вариантни энг реал деб ҳисоблайди. Бундан ташқари, Россия бош вазири ўринбосари Александр Новак ва Россия президенти Владимир Путиннинг матбуот котиби Дмитрий Песков аллақачон ўзларининг ғарблик ҳамкорларини бундай жавоб ҳақида огоҳлантирган.

6 декабрь куни Новак "шифт"нинг жорий этилиши нефтнинг жаҳон бозорида нархи ошишига олиб келишини айтган эди. Унинг сўзларига кўра, Россия ёқилғи ишлаб чиқаришни қисқартириши мумкин, аммо унчалик ҳам аниқ эмас.

Ўқинг қизиқ: Европа Иттифоқи яна учта Россия банкини SWIFT тизимидан узишни режалаштирмоқда. Аммо...

– "Бозор воситаларига бундай аралашиш, албатта, корхоналаримиз ишига, маҳсулотларни экспорт бозорларига сотишга таъсир қилади. Шунга қарамай, шуни таъкидламоқчиманки, Россия нефти жаҳон бозорларида талабга эга ва ўз харидорларини топади", — деган эди у.

Новакнинг таъкидлашича, Россия кичикроқ трейдерлар билан ҳамкорлик қилмоқда ва нефть таъминотини суғурталашнинг янги схемаларидан фойдаланмоқда.

"Ҳа, янада қийинроқ шароитлар келди, лекин шунга қарамай, биз нефть сотишда давом этамиз ва сотамиз, янги воситалар, янги суғурта механизмлари, компаниялар ўртасидаги ўзаро алоқалар, транспортдан фойдаланамиз", - дея қўшимча қилди Новак.

4 декабрда, яъни Ғарб томонидан Россия нефтига нарх чегараси қабул қилиниши арафасида Новак Россия ўз ёқилғисини фақат Ғарб ташаббусини рад этган давлатларга етказиб бериши ҳақида огоҳлантирди.

Ўқинг қизиқ: Таҳлилчилар G7 ҳаракатлари туфайли нефть нархи ошишини башорат қилишмоқда.

"Биз нефть ва нефть маҳсулотларини ишлаб чиқаришни бироз қисқартиришга тўғри келса ҳам, бозор шартларида биз билан ҳамкорлик қиладиган мамлакатларга сотамиз", — деди Бош вазир ўринбосари.

Ҳукуматнинг фикрича, Россия нефтининг максимал нархини белгилаш бозордан ташқари воситадир. Бундай чоралар Жаҳон савдо ташкилоти тамойилларига "зиддир", дея қўшимча қилди Новак.

Энергетика ва молия институти Иқтисодиёт бўлими бошлиғи ўринбосари Сергей Кондратиев интервьюсида Россия Федерациясидан нефть нархининг баррелига 60 доллардан чеклов киритилишига жавоб беришнинг учта варианти борлигини таклиф қилди.

Биринчиси, "нархнинг юқори чегарасини қўллаб-қувватлаган Европа Иттифоқи, АҚШ, Канада ва Австралия компанияларига нефть сотишни тақиқлашни расмийлаштириш".

Ўқинг қизиқ: Сайёҳлар учун 2023 йилда энг хавфли ва хавфсиз йўналишлар маълум қилинди.

Кондратиевнинг эслатишича, айнан шу давлатлар Россиядан нефть сотиб олишга тақиқ қўйган: "Уларнинг мантиғи аниқ – Россия бюджетига нефть ва газдан қўшимча даромад олишнинг олдини олиш".

Иқтисодчининг сўзларига кўра, Россия Япония ва Болгарияга ёқилғи етказиб бериш бўйича қарор қабул қилиши керак. "Улар расман шифтни қўллаб-қувватладилар. Аммо Японияга нефть етказиб бериш G7 мамлакатлари томонидан нарх чегарасидан олиб ташланди. Болгария Европа Иттифоқи мамлакати сифатида нархларнинг юқори чегарасини қўллаб-қувватлади, бироқ у Европа Иттифоқи санкцияларидан чиқди", дея вазиятни тушунтирди.

Иккинчи сценарийга кўра, Москва Европа Иттифоқи, АҚШ, Канада ва Австралиянинг бошқа энергия бозорларида ишлашини қийинлаштириш учун ядро ёқилғиси каби нозик хом ашё ва материаллар етказиб беришни чеклаши мумкин.

Учинчи вариант, Россия бозор даражасидан юқори бўлган бундай хом ашёни етказиб бериш учун нарх чегарасини жорий қилиши мумкинлигини кўрсатади.

Ўқинг қизиқ: ЎзМУда йўқолган миллиардлик нодир қўлёзмалар иши бўйича қўшимча маълумот эълон қилинди.

5 декабрдан Россия нефтининг баррелига 60 долларлик чегараси амалда. Россия даромадларини чеклашнинг ушбу чораси Европа Иттифоқи давлатлари, G7, шунингдек, Австралия томонидан қўлланилган. Чекловлар Венгрия, Болгария, Словакия, Чехия ва Хорватияга тааллуқли эмас. Россия, ўз навбатида, экспортни бошқа мамлакатлар бозорларига йўналтирди. Энг йирик экспортчилар Хитой ва Ҳиндистон ҳисобланади.

Ғарб давлатлари ҳам вазиятнинг ривожланишига қараб нархларнинг шифтини ўзгартириш имкониятини сақлаб қолди. Тузатиш ҳар икки ойда, 2023 йил январидан бошлаб амалга оширилади. Кўрсаткич жорий Urals экспорт нархидан камида 5% паст бўлиши учун ўзгаради.