Валюта курси: Ўз.Р.Марказий банки
USD
АҚШ доллари
EUR
Eвро
RUB
Россия рубли
Sayt test rejimida ishlayapti!!!

Сўнгги янгиликлар






Биз мультфильмларда кўриб таниган Астерикс ва Обеликс ҳақиқатдан ҳам мавжудми?
18.03.2022 19:43,  
227

Замонавий Франция ҳудудидаги темир даври кўплаб илмий мунозараларнинг мавзусидир. Гап шундаки, ўша пайтда бу ерларда яшаган Галлар мунтазам равишда замонавий французларнинг бевосита аждодлари сифатида тақдим этилади. Галлар келт қабилалари бўлиб, улар бир фаразга кўра, Қора денгиз минтақасидан Европага келган. Иккинчи гипотеза уларнинг Рейн ва Дўнай ўртасидаги ҳудудда автохтон келиб чиқиши ҳақида гапиради. Бу ҳақда Naked Science манбаси ёзмоқда.

Замонавий Франция ҳудудида жойлашган келтларнинг галларини милоддан аввалги 4-асрда римликлар учратган. Кейин етакчи Бренн қўмондонлиги остидаги қабилалар Рим республикасига шу қадар муваффақиятли қаршилик кўрсатдиларки. Рим томонидан босиб олинганидан кейин ҳам Галлия Рим ҳукмдорлари учун асрлар давомида катта муаммо бўлиб қолди.

Сўнгги пайтларда темир даври жамоалари моддий маданият ва дафн маросимлари орқали тасвирланган кўплаб илмий ишлар пайдо бўлди - ва бу асарларнинг муаллифлари кўпинча Гал қабилалари жуда тарқоқ бўлган, турли маданиятларга эга бўлган.

Клер-Элисе Фишер бошчилигидаги француз олимлари бронза ва темир асрларига оид 49 киши қолдиқларини генетик таҳлил қилишди. Намуналар замонавий Франциянинг турли минтақаларида жойлашган қабрлардан олинган.

Темир даври одамлари геномини бронза даври одамлари билан солиштириш шу сабабли муҳимдир. Анъанага кўра, одатда темир даврига тегишли бўлган Ҳаллстатт маданиятининг Европанинг ғарбий қисмига тарқалиши Галлар билан боғлиқ. Аммо анча вақт олдин, археологик топилмалар Ҳаллстатт ғоясини ўзгартирди.

Тадқиқотчилар учта популяцияни Галлларнинг аждодлари деб ҳисоблашди: неолитгача бўлган Ғарбий Европа овчи-йиғувчилари, неолит ​​даврининг илк деҳқонлари ва Қора денгиз даштлари аҳолиси, уларнинг генлари Европанинг ғарбий қисмига олиб келинган. 

Олимлар замонавий Франциянинг жануби ва шимолидаги бронза ва темир асрлари аҳолиси ўртасидаги сўнгги икки компонентда сезиларли фарқларни топмадилар. Шу билан бирга, улар минтақавий даражада мавжуд - лекин фақат темир даври одамлари орасида асосий фарқни ташкил қилади.

Бошқача қилиб айтганда, таҳлил бронза ва темир асрлари гуруҳлари ўртасида катта генетик тафовут йўқлигини кўрсатди. Шу билан бирга, темир даврига оид намуналар сезиларли минтақавий фарқларга эга бўлиб чиқди.

Гаул шимолида яшаган одамларнинг геномида улар Британия аҳолисига хос бўлган генларни топдилар, ва жанубдан олинган намуналарда - иберияликларга хос генлар топилган.

Қизиғи шундаки, археологик топилмалар қўшнилар билан ҳам алоқани тасдиқлайди. Мисол учун, шимолдаги дафн маросимлари британияликларга  хос бўлган услубни кўриш мумкин (думалоқ уйлар).

Бундай минтақавий ўзгаришларга қарамай, тадқиқотчилар «бегона» генларнинг сезиларли оқими бўлмагани ва бронзадан темирга ўтиш олдинги фаразлардан фарқли ўлароқ, Галлик қабилалари томонидан мустақил равишда амалга оширилган деган хулосага келишди. Улар бу маданий ўтишни аллохтон (келиб чиққан) гуруҳларнинг катта оқими билан эмас, балки прогрессив маҳаллий иқтисодий ўзгаришлар билан боғлайдилар.

Ишнинг қизиқарлилиги шундаки, биринчи марта турли археологик маданиятлар билан ажралиб турадиган минтақавий гуруҳлар ўртасида генетик бир хиллик ўрнатилди. Бу геномик гомогенизация минтақалар орасидаги одамларнинг ҳаракатчанлиги, шунингдек, Британия ва Иберия генларининг оқими билан боғлиқ кўринади.

Шундай қилиб, натижалар, одатда, замонавий французларнинг Гаулс ва уларнинг аждодларидан ва бронза давригача келиб чиққанлигини тасдиқлайди.

Тавсия этамиз






Тавсия этамиз

Ҳар доим хабардор бўлинг!

carzone.uz мобил иловаларини кўчириб олинг ва барча янгиликлар сиз билан