Ирландия судида Американинг Apple ширкати 13 миллиард евро ҳажмидаги солиқларни тўлаш бўйича Европа Комиссиясига қарши ишда ғалаба қозонди. Суд Европа Комиссиясининг Ирландияга Apple солиқ имтиёзларини ноқонуний равишда берганлиги тўғрисидаги даъвосини етарли далилларга эга эмас деб топди.

2016 йил август ойида Европа Комиссияси Ирландия Apple филиалларига ноқонуний солиқ имтиёзлари берганлигини хабар қилди ва компаниядан 13 миллиард евро тўлашини талаб қилди.

Комиссия тушунтиришича, Ирландия Apple'га "йиллар давомида бошқа компанияларга қараганда анча кам солиқ тўлашга" рухсат берган. 2003 йилда Америка компаниясига Европада топаётган фойдасидан 1 фоиз миқдорида корпоратив солиқ ставкасини белгилаган, 2014 йилда эса солиқ 0,005 фоизга тушган. Стандарт корпоратив солиқ ставкаси 12,5% ни ташкил қилади.

Европа Иттифоқи қонунчилигига мувофиқ, айрим мамлакатларнинг солиқ органлари танланган компанияларга солиқ имтиёзларини беришга ҳақли эмас, чунки бу ноқонуний давлат ёрдами деб ҳисобланади.

Apple компаниясининг ҳимоя даъвоси шундан иборатки, унинг Ирландиядаги филиаллари ривожланмаган, барча тегишли солиқлар АҚШда тўланган ва ЕИ орқа санадаги солиқ қонунларини ўзгартирган.

Суд Европа комиссияси Apple учун солиқ режими давлат ёрдами эканлигини исботлай олмади, деб қарор чиқарди. Европа комиссиясининг икки ой ичида улар шикоят қилишлари ва ишни Европа судига топширишларини талаб қилишлари мумкин.

Суд қароридан кейин Apple'нинг бозордан ташқаридаги котировкалари 2.4% га ошди. Бу Америка компаниясини бугунги кунда дунёнинг энг қиммат компанияси бўлган Saudi Aramco нефть ширкати капиталлашувига яқинлаштиради.

Суд қарори Европа Иттифоқининг узоқ муддатли монополияга қарши сиёсатига ва унинг раҳбари - "корпоратив чақмоқ" Маргрет Вестагерга зарба беради. У доимий равишда ЕИ мамлакатларининг алоҳида молиявий битимларига қарши чиқмоқда, деб ёзади Bloomberg.

Ушбу ҳолат Европа Иттифоқи учун муҳимдир, чунки бу Брюсселнинг компаниялар томонидан солиқларни оптималлаштириш борасидаги сиёсатига таъсир қилади, дея таъкидлайди CNBC. Вазият, айниқса, коронавирус инқирози даврида, ҳукуматлар янги даромад манбаларини излаётган пайтда кескинлашди.

Солиқ имтиёзлари бўйича Apple Европа Иттифоқи билан судлашаётган ягона ширкат эмас. Еврокомиссия Американинг яна бир гигант ширкати Amazon'ни Люксембургда солиқ имтиёзларидан ноқонуний фойдаланаётгани бўйича даъво билан чиқиб, ундан 250 миллион евро ундиришни талаб қилди. ЕИнинг Google билан масаласи ҳам шундай. 2016 йил январ ойида Америка корпорацияси Буюк Британия ҳукуматига 185 миллион доллар солиқ тўлашга рози бўлди, бир ой ўтгач, Франция расмийлари Google'дан 1,6 миллиард евро миқдорида солиқ тўлашни талаб қилишди.