Валюта курси: Ўз.Р.Марказий банки
USD
АҚШ доллари
EUR
Eвро
RUB
Россия рубли
Sayt test rejimida ishlayapti!!!

Сўнгги янгиликлар






АҚШ  дунёда биринчи марта экипажсиз кемалар иштирокида ўқув жангларини ўтказади
15.09.2020 12:23,  
89

2021 йил бошида Қўшма Штатлар бошқарувчисиз ва экипажсиз қурилмаларни ўз ичига олган ҳарбий машғулот ўтказишни режалаштирмоқда. Бундай машғулот ҳали дунёда ўтказилмаган.

Машқ "Флотнинг ўқув-жанговор топшириғи" (Fleet Battle Problem) деб номланади. Машғулотда ҳавода, ерда ва сув остида бошқарувчисиз ва экипажсиз қурилмалар жалб қилинади.

Бундай режалар ҳақида АҚШ Тинч океан флоти денгиз штаби бошлиғи контр-адмирал Роберт Гоше Халқаро учувчисиз тизимлар ассоциациясининг (AUVSI) йиллик конференциясида сўзлаб берди.

Қурилмалар аллақачон АҚШнинг Тинч океан флотига келтирилган. Гап сўнгги русумдаги денгиз кемалари, сувости кемалари ва ҳаво самолётлари ҳақида бормоқда.

Гошенинг сўзларига кўра, учувчисиз жангларнинг ўзига хос хусусиятлари ва аҳамияти ҳали ҳам ишлаб чиқилаётган бўлсада, Денгиз кучлари ҳар қандай шароитда бундай транспорт воситаларига энг муносиб эътибор беради.

"Биз ҳали барча тафсилотларни ишлаб чиқмаганмиз. Мен у ерда менежмент ва бошқарувнинг қайси жиҳати энг яхши ишлашини кўриб чиқишда муҳим аҳамиятга эга эканлигини биламан", - дея Гошенинг сўзларини келтиради Sea Power Magazine. Унга кўра, машқлар пайтида ҳарбийлар ушбу қурилмалар қандай автоном бўлиши мумкинлигини, уларни қирғоқдан ёки денгиздан қандай қилиб яхшироқ бошқариш мумкинлигини аниқлашга ҳаракат қилишади.

Россия Халқаро ишлар бўйича кенгашининг эксперти Иля Крамникнинг Би-би-си рус хизматига айтишича, АҚШ ҳарбий саноати ҳозирда бошқарувчисиз денгиз тизимларини қуришда ўзига хос шов-шувни бошдан кечирмоқда, уни ривожлантиришни илгари турли компаниялар илгари бошлаган.

Денгиз бошқарувчисиз қурилмалари

8 сентябрь куни АҚШ Конгресси тадқиқот хизмати АҚШ денгиз кучлари учун ишлаб чиқилаётган сув ости ва ер усти учувчисиз катта транспорт воситалари ҳақида ҳисобот чиқарди.

Ҳисоботда таъкидланишича, Денгиз кучлари 2021 молиявий йилида уч турдаги учувчисиз кемаларни қабул қилишни режалаштирмоқда - Катта экипажсиз сув усти транспорт воситалари (Large Unmanned Surface Vehicles - LUSV), Ўртача (Medium Unmanned Surface Vehicles - MUSV) ва баҳайбат суфгв ости транспорт воситалари (Extra-Large Unmanned Undersea Vehicles - XLUUV).

Денгиз кучлари ушбу молия йилида ушбу транспорт воситалари ва тегишли технологиялар учун тадқиқот ва ривожлантириш учун 579,9 миллион доллар маблағ талаб қилмоқда. Бундай кемалар тўлиқ экипажсиз ёки бортида чекланган экипаж билан ишлай олади.

Шу билан бирга, "катта учувчисиз ер усти кемаси" нинг тавсифида унинг узунлиги 60 дан 90 метргача бўлганлиги айтилган. Таққослаш учун, 90 метр Россиянинг "Стерегущий" корветтасининг сув линияси бўйлаб, денгиз яқинидаги операциялар учун нисбатан кичик ҳарбий кемадир. Узунлиги 60 метр бўлган қайиқлар синфига тўғри келади.

Россиянинг "Стерегущий" корвети узунлиги 90 метр. Фото: VITALY NEVAR/TASS

 

Ўрта дронларнинг узунлиги 60 метргача бўлиши мумкин. Бундай кемаларнинг вазифаси разведка, патруль хизмати ёки электрон урушни ўз ичига олиши мумкин.

Катта сув ости кемаларига келсак, уларнинг дастлабки бештаси аллақачон молиялаштирилган ва уларни «Боинг» корпорацияси яратмоқда. Қурилмалар Orca деб номланган ва корпорация томонидан ишлаб чиқилган Echo Voyager прототипига асосланган.

Компаниянинг веб-сайтида ушбу қурилма фақат умумий маънода тавсифланган. Ҳатто мақсади ҳам кўрсатилмаган. Боингнинг сўзларига кўра, уларнинг Echo Voyager компанияси «портдан» ишлай олади, яъни унга эскорт кемаси керак эмас ва автономлик бир неча ой давом этиши мумкин.

Ушбу қурилмалар нима учун керак?

АҚШ ҳарбий-денгиз кучлари бундай тизимлардан қандай фойдаланиши ҳақида гапиришга ҳали эрта - бу машқларнинг асосий мақсадларидан бири, аслида, бундай қурилмалар билан нима қилиш мумкинлигини тушунишдир.

Иля Крамник улар қирғоқ сувларида кўпроқ фойдали бўлишига ишонади, бу умуман олганда АҚШнинг Тинч океан флотининг мақсадларига мос келади, унинг потенциал душмани, авваламбор, Хитой.

Шу билан бирга, бундай қурилмалар, мутахассиснинг фикрига кўра, тўлиқ автоном бўлмаслиги мумкин, лекин экипаж билан катта кемалар - фрегатлар, корветалар ва бошқалар билан яқин алоқада ишлайди.

АҚШ денгиз флотидаги синовлар пайтидаги экипажсиз қайиғи. У миналарга қарши курашиш учун ишлатилади. Фото: U.S. NAVY PHOTO/BILL MESTA

 

"Олдимизда бешта ёки олтита учувчисиз қайиқ бўлган эсминетсимиз бўлганида, у вазиятни яхшироқ назорат қилиши ва шунга кўра қуроллардан унумли фойдаланиши мумкин. Бу ўз самарадорлиги ва хавфсизлигини оширади - потенциал таҳдидларнинг яқинлашишини олдиндан кўра олади ва шунга яраша , буни аниқлаш энг қийин бўлади, чунки энди унга ўхшаб ўз аниқлаш воситаларидан фойдаланишга эҳтиёж қолмайди ", - деди Иля Крамник.

Рус «Посейдон»и

Россияда камида учувчисиз сув ости транспорт воситасининг ривожлантирилаётгани маълум. Россия президенти Владимир Путин у ҳақида 2018 йилда Федерал Мажлисда ҳозирги машҳур нутқида гапирди.

Бошқа қурол турлари қаторида Путин кейинчалик «Посейдон» деб номланган учувчисиз атом сувости кемасини эслатиб ўтди.

Россияда сув ости бошқарувчисиз транспорт воситасининг ривожланиши ҳақида илгари хабар берилган эди, аммо кейинчалик маҳсулотнинг бошқа номи пайдо бўлди - "Статус 6".

Боэинг-нинг Orca’дан фарқли ўлароқ, Посейдон денгиз ости кемасида ишлайди. Шу билан бирга, у атом электр станцияси билан жиҳозланган, бу унинг ҳаракатланиш радиусини деярли чексиз қилади.

Уни қўллаш вариантларидан бири бу ядровий каллакнинг портлаш жойига етказишдир. Бундай ҳолда, уни стратегик ядро торпедаси деб ҳисоблаш мумкин.

Иля Крамникнинг сўзларига кўра, Россияда учувчисиз сув усти бойликларининг йирик лойиҳалари йўқ, худди Хитой каби: «эҳтимол Россияда америкаликларнинг қандайдир натижа кўрсатишини кутилмоқда ва шу натижа асосида бунинг учун маблағ ажратиш ёки ажратмаслик тўғрисида қарор қабул қилинади".

 

Тавсия этамиз






Тавсия этамиз

Ҳар доим хабардор бўлинг!

carzone.uz мобил иловаларини кўчириб олинг ва барча янгиликлар сиз билан