Энг йирик криптовалюта биржаси FTX банкротлигининг оқибатларидан бири криптовалютага инвестицияларга бўлган ишончнинг пасайиши бўлади. Бу фикрни MGIMO қошидаги Рақамли иқтисодиёт маркази директори Элина Сидоренко Лента.ру билан суҳбатда билдирди. У банкротликка олиб келган сабабларни ҳам айтиб ўтди.
FTX билан боғлиқ муаммолар
FTX'нинг банкротлик тўғрисида ариза бериш қарорига бир қатор омиллар таъсир кўрсатди. Бунинг сабабларидан бири геосиёсий вазиятдир. Аммо Binance алмашинуви билан боғлиқ жанжал асосий роль ўйнади, дейди таҳлилчи.
Ноябрь ойи бошида FTX CoinDesk веб-сайтида ташкилотнинг тўловга қодир эмаслиги ҳақидаги текширувдан сўнг инқирозга дуч келди. Мижозлар ўз активларини қайтариб олишни бошладилар. Шу сабабли, FTX ёрдам учун энг катта крипто алмашинуви Binance га мурожаат қилди. У FTX мижозларини қўллаб-қувватлашга рози бўлди, аммо текширувдан сўнг у собиқ рақибни сотиб олишдан бош тортди. Криптовалюта анъанавий иқтисодий активлар рўйхатида ўз ўрнини эгаллашни бошлаганини ҳисобга олсак, у ҳали ҳам ёмон тартибга солинмоқда, дейди Элина Сидоренко.
"Криптовалюта кескин қулаб туша бошлаган пайтда, одамлар маблағларини олиб қўйишни бошладилар, биржада ликвидлик тақчиллиги бор эди, уни ташкилотнинг банкротлик процедурасидан ташқари ҳеч қандай тарзда бартараф этиб бўлмайди", деди у.
Крипто бозорига таъсири
Криптовалюталарнинг пасайиш тенденцияси ва криптоактивларга бўлган ишончнинг йўқолиши янада кучаяди, деб ҳисоблайди Элина Сидоренко.
FTX токен жанжали қисмида кузатилган вазият назорат қилувчи органлар криптовалюта тўловлари хавфсизлигини таъминлаш ва бозорда мавжуд бўлган токенларнинг ликвидлигини кафолатлаш учун реал имкониятга эга эмаслигини кўрсатади.
Элина Сидоренко
MGIMO рақамли иқтисодиёт маркази директори
Бўлиб ўтган воқеа учун энг катта масъулият Binance крипто алмашинуви зиммасига тушади.
"Binance'га келсак, бу алмашинув ушбу можаронинг ривожланишида муҳим роль ўйнади. Агар бу анъанавий алмашув воситалари билан содир бўлса, Binance бозор манипулятори сифатида тан олиниши мумкин эди. Аммо криптовалюта бозори қимматли қоғозлар бозорини тартибга солишга бўйсунмагани учун Binance'га қарши ҳеч қандай чора кўрилмайди.
Биз худди шундай ҳолатни SpaceX бош директори Илон Маск билан криптовалюта учун автомобиль сотиб олиш тарихида кўрдик. FTX билан боғлиқ вазият анча мураккаб ва фожиали, аммо бу криптовалюта бозори тўлиқ тартибга солинмаганлигини ва инвесторларнинг хавф-хатарлари ҳали ҳам юқори эканлигини аниқ кўрсатмоқда", - дея хулоса қилди у.
11 ноябрь куни FTX АҚШда ликвидлик танқислигига дуч келди ва банкротлик тўғрисида ариза берди.