Туркиянинг хусусий ҳарбий компаниялари Анқара кўмаги билан Суриядаги ёлланма аскарларни танлаб, Озарбайжон томонидаги жанговар ҳаракатларда қатнашиш учун уларни Қорабоғдаги тўқнашув зонасига ўтказмоқдалар. Бу ҳақда Буюк Британияда жойлашган Сурия инсон ҳуқуқлари мониторинги маркази хабар қилмоқда.
Марказ камида 850 жангарининг Озарбайжонга кўчирилганини қайд этди. 29 сентабр куни марказ уларнинг сони 320 тани ташкил этганини эълон қилди, аммо можаро зонасига ўша кунж яна 520 киши олиб келинди. Уларнинг асосий вазифаси Озарбайжонга жўнатилганда алоҳида пунктларни ҳимоя қилиш деб айтилган, аммо охир-оқибат улар жанговар ҳаракатларда қатнашишган.
Марказ манбаларига асосланиб, ёлланма аскарларнинг аксарияти туркманлар жамоасини (суриялик туркманлар) ташкил этишини хабар қилмоқда. Анқарани қўллаб-қувватловчи араб гуруҳлари жангчилар билан таъминлашдан бош тортдилар.
Бундан ташқари, марказ Суриядаги арман диаспорасидан жангчиларни уларнинг сонини кўрсатмасдан можаро зонасига юборилганлиги тўғрисида хабар беради.
Мониторинг марказининг маълумотларига кўра, Озарбайжон томонида жанг қилган учта ёлланма аскар аллақачон Қорабоғдаги жанглар пайтида вафот этган.
30 сентябр куни Би-би-сининг араб нашри ҳам Озарбайжон томонидаги можарога алоқадор бўлган ёлланма аскарлардан бири билан суҳбат асосида мақола чиқарди. Ёлланма жангчи (Би-би-си уни Абдулла деб атайди) мониторинг марказининг маълумотларини тасдиқлайди, аввалига ёллаш пайтида эркаклар жанговар ҳаракатлардаги бевосита иштирок этиш билан боғлиқ бўлмаган бошқа вазифаларга жалб қилиниши айтилган. Абдулланинг сўзларига кўра, Суриядан жангчиларни кўчириш можаро авж олишидан олдин ҳам 27 сентябрда бошланган. «Ўтган ҳафта Ҳамза дивизияси қўмондони Сайф Абу Бакр (мухолифатдаги Сурия миллий армиясини назарда тутади - таҳ.) 2000 долларгача бўлган ойлик маош эвазига Озарбайжонга чегарадаги ҳарбий постларни қўриқлаш учун боришни таклиф қилганеди», - деди у. Суриянинг шимолидан бир гуруҳ ёлланма аскарлар Туркия билан чегарадан ўтказилиб, самолёт билан Истанбулга олиб кетилган ва улар Озарбайжонга етказилган. У ерда, жанговар ҳаракатлар бошланишидан олдин ҳам ёлланма аскарлар машғулотларни бошлаган, дейди у.
27 сентябр куни, фаол жанговар ҳаракатлар бошланган кун, Абдулланинг сўзларига кўра, ёлланма аскарлар қуроллантирилиб, Озарбайжон армиясининг ҳарбий формасини кийдирилиб, жанговар зонага юборилган. Унинг сўзларига кўра, ўқ отиш пайтида тўрт ёлланма аскар ўлдирилган ва уч киши яраланган.
Бошқа манбалар ҳам Суриядаги жангчиларнинг можарода иштирок этиши ҳақида хабар бермоқда. Суриянинг Jesr Press газетаси жанг пайтида ўлдирилган Ҳомс вилоятидан икки ёлланма жангчи ҳақида хабар берди. Улардан бири туркман жамоаси аъзоси эди.
28 сентабр куни Британиянинг The Guardian нашри ёлланма аскарларни Туркия воситачилиги билан Суриядан Озарбайжонга кўчириш ҳақида ёзди. Озарбайжонда ишлаш учун ёлланган учта жангарининг хабар беришича, 13 сентябр куни улар Африндаги ҳарбий лагерга чақирилган, у ерда туркпараст қуролли гуруҳнинг дала қўмондони уларга Озарбайжонда нефт ва газ иншоотларини қўриқлаш учун ёллаш имконияти ҳақида гапириб берган. Мақолада шартномалар уч ойдан олти ойгача, ҳар ойда 7-10 минг лира ($900 - 1300) тўлаш билан тузилганлиги айтилган. "Бизнинг қўмондонимиз биз жанг қилмаслигимизни айтди, биз фақат баъзи ҳудудларни ҳимоя қилишда ёрдам берамиз", - деб айтган жангчилардан бири газетага.
Арманистон ва Озарбайжон илгари ўзаро бир-бирларини Яқин Шарқдан ёлланма аскарлардан фойдаланганликда айблашган, мамлакатлар ҳар бири ёлланма аскарларнинг ўзлари иштирок этишини рад этишган. Ереван шунингдек, можарода Озарбайжон томонида ҳарбий мутахассислар ва Туркиядан келган авиатсия борлигини даъво қилди.
30 сентябр куни кечқурун Россия ТИВ баёнот билан чиқди. Унда Сурия ва Ливиядан ёлланма аскарларнинг можарода иштирок этиши тўғрисида маълумотларга эга эканлиги тўғрисида хабар тарқатилди. "Биз манфаатдор давлатлар раҳбариятини можарода чет эллик террорчилар ва ёлланма аскарлардан фойдаланиш ва уларнинг зудлик билан минтақадан чиқиб кетишининг олдини олиш бўйича самарали чораларни кўришга чақирамиз", - дейилади баёнотда.