Ҳуқуқшунос ва блогер Хушнудбек Худойбердиевнинг прописка режимини бекор қилиш бўйича “прописка” сўзини ишлатмасдан учинчи марта петиция юборганини маълум қилди:
“Кеча қизиқ воқеа бўлди, шуни Сизларга сўзлаб берсам.
“Менинг фикрим” деган жамоавий мурожаатлар портали бор. Мен бу портални кўзбўямачиликка очилган деб, ҳисоблайман. Чунки шу кунгача 2 марта пропискани бекор қилиш ҳақида петиция қолдирган эдим. Аммо биринчи петициям ҳам, иккинчи петициям ҳам цензурадан ўтмаган ва ҳаттоки овозга ҳам қўйилмасдан рад қилинган.
Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Олий Мажлисга Мурожаатномасида прописка мавзуси ҳам тилга олинди ва бу тизим давлатимиз раҳбари томонидан “30 йил давомида халқимизнинг оёғига солинган кишан” деб баҳоланди.
МАВЗУГА ДОИР: Мирзиёев прописка тизимини ислоҳ қилиш ҳақида гапирди (видео)
Шундан кейин ўйлаб қолдим. Балки энди прописка ҳақидаги петициямни чиқаришар. Аввал рад қилишганини тушунса бўлади, чумчуқ пир этса, юраги шир этадиганлар бунақа петицияларни чиқаришга қўрқишган. Лекин шахсан Президентнинг ўзи ушбу тизимни танқид қилиб турганда бундай петицияни рад қилиш аҳмоқгарчилик-ку!
Шундай хаёл билан порталга кирдим ва прописка режимини бекор қилиш тўғрисида петиция қолдирдим. Лекин...
Лекин ҳар қанча уринмай петицияни жойлаб бўлмади, “Юбориш” тугмасини босишим билан яна орқага қайтиб қолаверди. Ҳайрон бўлдим. Хаёлимга келган дастлабки фикр мени блоклашибди деб ўйладим. Шу сабабли петиция жойлашни дўстларимдан илтимос қилдим. Аммо улар ҳам прописка ҳақида қолдира олишмади. Синов тариқасида умуман бошқа мазмундаги исталган матнни киритсак, база қабул қиляпти, аммо айнан прописка ҳақидагисини жойлаб бўлмаяпти.
Демак, бундан хулоса қилиш мумкинки, порталда “прописка” деган сўзни “қора рўйхат”га киритиб, шу мазмундаги петицияларни қабул қилмайдиган қилиб қўйишибди. Қойил, баракалла! Бунақа каллалар билан Ўзбекистон келажаги гуллаб-яшнаб кетади.
Тахминимни амалда синаб ҳам кўрдим. Яъни петициядаги “прописка” сўзларининг ўрнига “доимий рўйхатдан ўтиш” деб ёздим. Натижа нима бўлди, деб ўйлайсиз? Ҳа, ҳа, ҳа – петиция қабул қилинди!
Тўғриси, нима дейишга ҳам хайронман... Бировлар жиноятларнинг олдини олиш учун пичоқларнинг учини ўтмаслаштирса, бошқа бировлар ўзига муаммо бўлмасин деб, умумхалқ фикрини билдирадиган порталда “прописка” сўзини блоклашади.
Хуллас, пропискани бекор қилиш ҳақидаги петиция “прописка” сўзларисиз қолдирилди. Унда қуйидаги таклифларни билдирдим:
1) прописка режимини бекор қилиб, унинг ўрнига шунчаки турган жойи бўйича рўйхатдан ўтиш тизимини жорий қилиш;
2) пропискасиз фуқароларга иккиламчи бозордан уй олишга бўлган тақиқни бекор қилиш;
3) пропискага қараб фуқароларга турлича давлат божи тўлашни бекор қилиш;
4) худди Россиядагига ўхшаб, бошқа ҳудудда рўйхатдан ўтмасдан яшаш муддатини 10 кундан 90 кунгача узайтириш;
5) рўйхатдан ўтишни ваколатли органдан рухсат сўраш эмас, балки фақат хабардор қилиш мазмунида белгилаш.
МАВЗУГА ДОИР: Ўзбекистондаги шаҳарлашув жараёни турғунлигининг сабаби прописка тизими – Жаҳон банки тадқиқотчиси
Энди кутишимиз керак. Қоида бўйича ушбу петиция 15 кун ичида модерациядан (цензурадан) ўтиши керак. Ёки петицияни оммага эълон қилишади, ёки бу сафар ҳам қонунга хилоф равишда рад қилишади. “Янги Ўзбекистон – Янги Парламент” қандай қарор қабул қилар экан, кутамиз.
Эслатиб ўтамиз, петицияни модераторлар тасдиқламагунча овоз бериб бўлмайди.
Албатта масъуллар “биз бунақа қилмаганмиз” дейиши мумкин. Шу сабабли ҳам кеча барча жараёнларни видеога олиб қўйган эдим.
МАВЗУГА ДОИР: Акмал Саидов: Прописка бу – камситиш ёки дискриминациядир
Юқоридаги тасвирларда “Менинг фикрим” портали қанақа қилиб “прописка“ сўзлари қатнашган петицияни қабул қилмагани, лекин кейинчалик “прописка“ сўзлари ўрнига “доимий рўйхатдан ўтиш“ сўзларига алмаштирганимдан кейин қабул қилгани акс этган.
Балки буларнинг барчаси шунчаки тасодифдир, ким билсин. Лекин нима бўлган тақдирда ҳам жуда ажойиб тасодифлар диёрида яшаймиз, мен Сизга айтсам.
Ҳаттоки Президент нутқидаги “прописка“ сўзларини ҳам алмаштиришга мажбур бўлдим," дейди Хушнудбек Худойбердиев.