Валюта курси: Ўз.Р.Марказий банки
USD
АҚШ доллари
EUR
Eвро
RUB
Россия рубли
Sayt test rejimida ishlayapti!!!

Сўнгги янгиликлар






Нефт инқирози 2025 йилга қадар чўзилиши мумкин (таҳлил)
26.05.2020 09:30,  
278

Кейинги беш йил ичида нефт бозори инқироз ҳолатида қолади, нархлар паст бўлиб қолади ва доимий равишда янги қулаш хавфига дуч келади. Бундай хулосага НКР рейтинг агентлиги таҳлилчиларига таяниб РБК нашри хабар бермоқда.

“Нефтнинг паст нархи 2025 йилгача сақланиб қолиши мумкин. ОПЕК + доирасидаги ишлаб чиқаришни чеклаш бўйича янги келишувлар бўлмаса ёки кенгроқ аъзо бўлса, нархлар урушини қайта бошлаш ва нархларнинг янги пасайиши мумкин", - дейилади хабарда.

Янги нефт битими тугагандан сўнг, вазият бир нечта сценарийларда ривожланиши мумкин.

"Эркин рақобат" сценарийси.

Унда нефт қазиб олувчи давлатлар ҳеч қачон янги келишувга эриша олмайдилар ва хом ашё нархлари бозор механизмларига мувофиқ белгиланади. Бундай ҳолда, қимматроқ нефт қазиб олувчилар (Канада ва АҚШда сланец нефти) бозорни тарк этади. Нефт нархларининг ўртача даражаси 30-40 долларни ташкил қилади. Россия нефт ва нефт маҳсулотларини экспорт қилишдан тушадиган даромад 2019 йил даражасига нисбатан 44-50% га пасайиб, 94–125 миллиард долларгача камайиши мумкин. Бу эҳтимоли энг юқори сценарий.

"ОПЕК + ни янгилаш" сценарийси. 

Янги битим тузган давлатлар уни узайтиришга рози бўлишлари мумкин. Нефтга талаб ўсади, аммо келишувга эришмаган давлатлар у талабни қондиришади. Шу сабабли, ОПЕК + мамлакатларининг нефт бозоридаги умумий улуши камаяди. Россиянинг нефт ва нефт маҳсулотларини ўртача йиллик экспорти 2019 йил даражасига нисбатан чоракка камайиб, 135-145 миллиард долларни ташкил қилади, нефт нархларининг ўртача даражаси 45-50 долларни ташкил этади.

"Глобал келишув" сценарийси.

ОПЕК + кенгаймоқда, ишлаб чиқаришни чеклаш тўғрисида битим АҚШ, Канада ва илгари унда қатнашмаган бошқа давлатлар томонидан имзоланди. Ушбу сценарийнинг эҳтимоллиги жуда паст, чунки АҚШда ҳукумат нефт компанияларидан ишлаб чиқаришни чеклашни талаб қилишга расмий ҳуқуққа эга эмас. "Бироқ, 2020–2021 йилларда сланец нефти ишлаб чиқаришга ихтисослашган АҚШнинг нефт ишлаб чиқарувчи активларини, шу жумладан улар устидан назоратни федерал ҳукуматга топшириш билан бирлаштириш имконияти истисно қилинмайди. Бундай ҳолда, АҚШда нефт қазиб олишни чеклаш эҳтимоли ошиши мумкин ", - дейди таҳлилчилар. Бу Россия учун энг мақбул сценарий: нефт ва нефт маҳсулотларини экспорт қилиш йилига ўртача 160–170 миллиард долларни (2019 йил даражасининг 85-90 фоизини) ташкил этади. Нефт нархларининг ўртача даражаси 50-55 долларни ташкил қилади.

"Қўш бозор" сценарийси.

Бундай ҳолда, Қўшма Штатлар келишувда қатнашишдан бутунлай бош тортади ва ўзларининг нефт ишлаб чиқарувчиларини жаҳон бозорларидаги паст нархлардан ҳимоя қилиб, уларни субсидиялашни бошлайди. Бу уларга чет элда фаолиятини кенгайтиришга имкон беради. Жаҳон бозорида нефтнинг ўртача нархи 25-30 долларни, АҚШда эса 50–55 долларни ташкил этади. Бу Россия учун энг ноқулай сценарий: мамлакатнинг нефт ва нефт маҳсулотларини экспорт қилишдан тушумлари 2019 йил даражасига нисбатан 50-60% га, 75-94 миллиард долларгача камайиши мумкин.

Сценарийлар Ўзбекистон иқтисодиётига қандай таъсир қилади?

Ўзбекистон нефт бозорида импорт қилувчи мамлакат саналади. Яъни назарий жиҳатдан нефт қанча арзон бўлса, бизга шунча яхши бўлиши керак. Шу билан бирга Ўзбекистоннинг асосий савдо ҳамкорлари Россия ва Қозоғистон иқтисодиётининг нефтга боғлиқлик даражаси анча юқори. Улар иқтисодиётидаги пасайишлар бизга билвосита бўлсада таъсир қилади. Бу таъсирни Россия ва Қозоғистондан пул ўтказмалари камайишида кўришимиз мумкин.

Агар коронавирус пандемияси тугагандан кейин ҳам нефт инқирози давом этаверса, ҳозирда Россияда меҳнат қилаётган муҳожирларнинг мамлакатга қайтишига ва ички бозор уларни иш билан таъминлаш масаласига эътибор қаратишга мажбур бўлади.

Иккинчидан, Ўзбекнефтгаз кечагидай ички бозорни ҳимоя қилиш мақсадида импорт бензин учун акциз солиғини оширишни талаб қилса, жаҳон бозоридаги нефт нархининг пасайиши умуман бизга алоқадор бўлмаслиги мумкин.

Мавзуга доир: Импорт бензин нархи ошиши мумкин

Тавсия этамиз






Тавсия этамиз

Ҳар доим хабардор бўлинг!

carzone.uz мобил иловаларини кўчириб олинг ва барча янгиликлар сиз билан