Туркия етакчилари сўнгги пайтларда Брюссел билан музокара столига қайтиш истаги ҳақида гапиряпти. Аммо бу янги суръатга нимага туртки бўлади? Euractiv Словакия Туркия ташқи ишлар вазири ўринбосари ва Европа Иттифоқи ишлари бўйича директор Фарук Каймакчи билан суҳбатлашди.

Туркия ҳукуматининг режимга қаршилигини билдирган фуқаролик жамияти, оммавий ахборот воситалари, илмий доиралар ва бошқаларга нисбатан тазйиқлари ортидан 2019 йилда Туркиянинг Европа Иттифоқига кириши бўйича музокаралар тўхтатилган эди. Президент Эрдоған энди Европа Иттифоқидан аъзолик музокараларини қайта бошлашни сўрамоқда.

Эрдўғаннинг Европа Иттифоқи бўйича директори ва ташқи ишлар вазири ўринбосари Фарук Каймакчи Euractiv'га музокара столига қайтиш учун сабаблар борилигини айтди

«Россия агрессияси олдида биз кучли Европа ва Туркияга эҳтиёж борлигини кўрдик», - дейди у.

«Заиф ва бўлинган Европа ва бўлинган Трансатлантика дунёси ҳақида нотўғри хабар берилди», деди у ва агар Туркия блокнинг бир қисми бўлганида, «музокаралар жараёнида адолатли муносабатда бўлганида» ёки у билан муносабатлари анча яхши бўлганида эди. Украинадаги урушнинг олдини олиш мумкин эди», дея қўшимча қилди.

«Тасаввур қилинга, биз Кипр масаласини 2004 йилда ҳал қилдик. Биз ҳозиргача Европа Иттифоқига аъзо бўлган бўлишимиз мумкин эди. Туркиянинг Европа Иттифоқига аъзолиги Суриядаги урушнинг, Ироқдаги урушнинг ва ҳатто Украинадаги урушнинг олдини олган бўлиши мумкин эди», деди Каймакчи.

Айрим таҳлилчилар Туркиянинг Европа Иттифоқи билан музокараларни орқага қайтариш қарори мамлакатнинг йирик савдо камомади билан тахмин қилмоқда. Туркиянинг йиллик инфляцияси, март ойи ҳолатига кўра, 20 йилнинг энг юқори даражасига кўтарилди. 

Каймакчи, Европа Иттифоқи билан алоқаларни яхшилашнинг Туркия иқтисодиётига бўлган ишончни ҳам оширишини илгари сурди. Унинг сўзларига кўра, Европа Иттифоқи-Туркия божхона иттифоқининг янгиланиши савдо ҳажмини икки баравар ошириши мумкин. Пандемиядан кейинги тикланиш даврида «бу иккала томон учун ҳам фойдали бўлади».

Унинг фикрича, Туркия учун Копенгаген сиёсий мезонларини бажариш нуқтаи назаридан энг яхши вақт музокара жараёнининг бошида, «2006 ва ҳатто 2009 йилгача» бўлган. Туркия «жараёнга ишонди» ва «катта ислоҳотлар» қилди, деди у.

«Европа Иттифоқидаги кўплаб ҳамкасблар буни жим туриб шунчаки «оддий инқилоб» деб аташди».

Украинанинг Европа Иттифоқига номзод давлат мақомига эга бўлиш уринишини Туркиянинг муносабати қандай деган саволга Каймакчи, Украинани тўлиқ қўллаб-қувватлади, шунингдек, Шарқий ҳамкорлик деб аталмиш ташкилотнинг энг шижоатли уч аъзоси Грузия ва Молдовани ҳам қўллаб-қувватлади.

Бироқ у Туркия 1999 йилдан бери номзод бўлиб келаётгани ва «Европа Иттифоқига аъзо бўлиш учун тезкор йўл йўқ» дея огоҳлантирди.

Шунга қарамай, унинг сўзларига кўра, Туркия Европа Иттифоқига кўп нарса таклиф эта олади ва бунга Туркиянинг кучи етади деди Каймакчи ўз интервьюсида.