Катта еттилик давлатлари ва Австралия денгиз орқали ташиладиган Россия нефтининг бир баррелига 60 доллардан юқори нарх белгилашга келишиб олди. Худди шу қарор аввалроқ Европа Иттифоқида ҳам қабул қилинган эди. Вашингтон бундай нархни энг мақбул деб ҳисоблайди, чунки у Украинадаги махсус операциядан олдинги даврдаги нефть нархига мос келади. Киевда улар иттифоқчилар нархни ошириб юборган деб ҳисоблашади.
G7 иттифоқчилари – Буюк Британия, Германия, Италия, Канада, Франция, Япония ва АҚШ Россия нефти нархининг юқори чегараси бўйича келишиб олганликларини эълон қилишди.
"Катта еттилик Австралия билан биргаликда ЕИга қўшилади ва Россиядан денгиз нефтининг баррелига 60 доллардан юқори чегарани қабул қилади", — дейилади G7 баёнотида.
Ҳужжатда қайд этилишича, "кейинги ҳафтада G7, Европа Иттифоқи ва Австралия коалицияси Россиядан келиб чиққан хомашё нефтини денгиз орқали ташиш билан боғлиқ юк ташиш суғуртаси ва савдони молиялаштиришни ўз ичига олган кенг кўламли хизматларга тақиқ қўяди".
Истиснолар, харидорлар бир баррель учун 60 доллар ёки ундан кам ёнилғи импорт қилганда бўлади.
Ўқинг қизиқ: Европадаги технология компаниялари нархи юзлаб миллиард долларга тушиб кетди.
Мамлакатлар қоидаларда "2022 йил 5 декабргача жўнаб кетиш портларидаги кемаларга юкланган нефть билан боғлиқ операциялар бўйича вақтинчалик истисно"ни кўрсатиши кутилмоқда.
Нархлар чегараси ва уни қўллаш тафсилотлари тез орада иштирокчи мамлакатлар томонидан эълон қилинади. Бундан ташқари, экспертлар санкциялар бузилган тақдирда кўриладиган чораларни муҳокама қилади.
Қайд этилишича, "Катта еттилик" давлатлари ва Австралия "нархлар чегарасининг самарадорлиги ва таъсирини диққат билан кузатиб бориш"ни истайди. "Биз максимал нархни кўриб чиқишга ва керак бўлганда тузатишга тайёрмиз", дейилади хабарда.
Ўқинг қизиқ: Toyota йил охиригача Россиядаги заводнинг барча ходимларини ишдан бўшатмоқчи.
Тузатиш "чораларнинг самарадорлиги, улар қандай қўлланилиши ва амалга оширилаётганлиги, шунингдек, халқаро миқёсда уларга қандай риоя этилиши" даражасига боғлиқ. "Бозор конъюнктурасининг ривожланиши, коалиция аъзоларига, шунингдек, уларнинг шерикларига, жумладан, паст ва ўрта даромадли мамлакатларга мумкин бўлган таъсири" ҳисобга олинади.
Дипломатик манбанинг аввалроқ Politico нашрига билдиришича, тизим ҳар икки ойда кўриб чиқилади. Мақсад шифтни Россия нефтининг бозор нархидан 5% паст қилиб белгилаш ҳисобланади.
Россия нефть маҳсулотлари учун нарх чегараси 2023 йил 5 февралдан бошлаб амал қила бошлайди. "Биз Россия нефть маҳсулотларининг максимал нархларини алоҳида эълон қиламиз", деб ваъда берди G7 вакиллари.
Ўқинг қизиқ: Forbes: Илон Маск дунёнинг энг бой одамлари рўйхатида биринчи ўринни LVMH эгаси Бернард Арнога бой берди.
"Катта еттилик" ва Австралиянинг қўшма мурожаати мамлакатлар ўз ички бозорларида Россия нефти ва нефть маҳсулотларини босқичма-босқич олиб ташлашни исташларини тасдиқлайди. Ушбу қарор нарх чегарасининг амалда қўлланилиши билан ўзгармайди.
"Аксинча, нарх чегараси бизнинг хизмат кўрсатувчи провайдерларимизга Россиядан келиб чиққан хом нефть ва нефть маҳсулотларини бошқа мамлакатларга етказиб беришни қўллаб-қувватлаш, шу орқали Россия даромадларини чеклаб қўйган ҳолда энергия ресурсларининг барқарор таъминлаш имконини беради", дейилади ҳужжатда.
Аммо Япония расмийлари Россия жавоб қайтаришидан қўрқишмоқда, дея хабар бермоқда Kyodo ҳукуматдаги манбаларга таяниб.
Ўқинг қизиқ: 3 январдан бери биринчи марта нефть нархи бир баррель учун 78 доллардан пастга тушди.
Хусусан, Токионинг фикрича, агар Россия санкцияларга қўшилган давлатларга нефть экспортини тўхтатса, жаҳон нархлари талабнинг таклифдан ошиб кетиши фонида яна кўтарилади. Бу эса ресурслар ва товарлар нархининг ошиши глобал тенденцияси туфайли аллақачон босим остида қолган Япония иқтисодиётига салбий таъсир кўрсатади.
Аввалроқ, АҚШ ва Европа Иттифоқи "Сахалин-2" лойиҳаси доирасида ишлаб чиқарилган нефтни Японияга денгиз орқали ташиш билан боғлиқ операциялар нархларнинг юқори чегараси қоидалари билан чекланмаслигига қарор қилган эди.
Деярли G7 билан бир вақтда, Еврокомиссия раҳбари Урсула фон дер Леен ЕИ бир баррель учун нарх чегарасини 60 долларгача чеклашга келишиб олганини эълон қилди. У ўзининг Twitter’даги саҳифасида шундай ёзди: "Европа Иттифоқининг G7 ва бошқалар билан келишилган нефть нархининг юқори чегараси ҳақидаги келишуви Россия даромадларини сезиларли даражада камайтиради".
Ўқинг қизиқ: Россия ва Хитой ўртасидаги савдо айланмаси рекорд даражага етди.
Унинг фикрича, бундай чора "глобал энергия нархларини барқарорлаштиришга ёрдам беради, бу эса бутун дунё бўйлаб ривожланаётган иқтисодиётларга фойда келтиради".
Европа Иттифоқи қарори Иттифоқнинг расмий журналида чоп этилиши биланоқ кучга киради.
АҚШ молия вазирлигининг фикрича, бир баррель нефтнинг келишилган максимал нархи "Россиянинг жаҳон бозорларида нефть сотишни давом эттириши учун аниқ иқтисодий рағбатни сақлаб қолиш учун етарли даражада юқори".
Таъкидланишича, бу даража ишлаб чиқариш таннархидан юқори ва Россия Украинада махсус операция бошланишидан олдин нефть сотган нархлар билан солиштириш мумкин.
Ўқинг қизиқ: Ўзбекистон Евроосиё иқтисодий иттифоқининг энг муҳим йигирмата хорижий ҳамкорлари қаторига кирди.
Киев иттифоқчиларнинг бундай қароридан қониқмаяпти. Президент девонининг раҳбари Андрий Ермакнинг айтишича, "шифт" икки баробар паст бўлиши керак: "Душман иқтисодиётини тезда йўқ қилиш учун уни 30 долларга тушириш керак бўлади".
Россиянинг АҚШдаги элчихонаси Вашингтон ва унинг ҳамкорлари эркин бозорлар фаолиятининг асосий тамойилларини қайта шакллантираётганини айтди. Дипломатларнинг таъкидлашича, бу ноаниқликнинг ошишига ва хом ашё истеъмолчилари учун юқори харажатларга олиб келиши мумкин.
"Яхшироқ фойдаланишга лойиқ бўлган қатъият билан Ғарб ўзи яратган муаммоларни нолдан ҳал қилишга ҳаракат қилмоқда. Ҳақиқатан ҳам, биз эркин бозорлар фаолиятининг асосий тамойилларини қайта шакллантириш йўлидан кетяпмиз", — дея таъкидлади элчихона.
Ўқинг қизиқ: Учта вариант: Россия Ғарбга нефть нархининг юқори чегарасини жорий этишига қандай жавоб бермоқчи?.
Дипломатик миссия эндиликда ҳар қандай давлатга "сиёсий сабабларга кўра ўз экспорт маҳсулотига нисбатан шифт" жорий этилиши мумкинлигини таъкидлади.
Давлат думасининг халқаро ишлар бўйича қўмитаси раҳбари Леонид Слутский Россия учун "ҳеч қандай нарх чекловлари қабул қилиб бўлмайдиган" эканини эслатди. "Мамлакатларга нархлар чегараси бўйича нефть етказиб берилмайди, ҳатто у чекланган етказиб бериш фойдалироқ бўлса ҳам", — деди депутат.
Россия ташқи ишлар вазири Сергей Лавров аввалроқ Москвани нефть нархининг максимал чегараси қандай бўлиши қизиқтирмаслигини таъкидлаган эди. "Биз ҳамкорларимиз билан тўғридан-тўғри музокаралар олиб борамиз ва биз билан ишлашда давом этаётган ҳамкорлар бу шифтларга қарамайди ва бу шифтларни ноқонуний жорий қилганларга ҳеч қандай кафолат бермайди", деди у.