Валюта курси: Ўз.Р.Марказий банки
USD
АҚШ доллари
EUR
Eвро
RUB
Россия рубли
Sayt test rejimida ishlayapti!!!

Сўнгги янгиликлар






Яқин Шарқдаги нефть даромадлари 2023 йилда «яхшигина» қисқариши мумкин
23.07.2022 14:15,  
44

Келгуси йилда жаҳонда нефтга бўлган талабнинг секин ўсиши, озиқ-овқат нархларининг кескин кўтарилиши ва йирик нефть импорт қилувчи мамлакатларда рецессиядан қўрқиш Яқин Шарқдаги иқтисодий ўсишнинг секинлашишига олиб келади, бу йил энг йирик нефть ишлаб чиқарувчилари нефть сотишдан фойда кўрмоқда. Бу эса сўнгги йилларда энг юқори ўсишни бошдан кечирмоқда.

Кўрфаз ҳамкорлик кенгаши (GCC) иқтисодлари - Баҳрайн, Қувайт, Уммон, Қатар, Саудия Арабистони ва Бирлашган Араб Амирликлари (БАА) сўнгги йилларда энг юқори иқтисодий ўсиш суръатларига, шунингдек, баъзилари учун бюджет профицитига эришиши мумкин.

Reuters агентлигининг иқтисодчилар ўртасида ўтказилган сўровига кўра, апрель ойида ўтказилган шунга ўхшаш сўровда иқтисодий ўсиш прогнозини 5,9 фоиздан оширган GCC ўсиши бу йил 6,2 фоизга етиши мумкин. Шунга қарамай, иқтисодчиларнинг фикрига кўра, келгуси йилда GCC мамлакатларида ўсиш 3,8% гача секинлашади.

«Украинадаги ҳарбий можаронинг кенгайиши ёки кучайиши жаҳон иқтисодиётини рецессияга олиб келиши мумкин, бу эса нефть етказиб бериш чекланганлигича қолса ҳам, нефть нархининг кескин пасайишига олиб келиши мумкин, бу эса минтақадаги ўсиш суръатларига путур етказади ва бюджетни мувозанатлаштиради», - дейди иқтисодчи. Бу ҳақда Reutersагентлигига Қувайт Миллий банки Ensaf Al-Matrouk хабар берди.

100 долларлик нефть Яқин Шарқ нефть экспортчилари учун ҳақиқий совғадир

Нефть нархининг уч хонали даражаси Яқин Шарқнинг етакчи нефть экспорт қилувчи мамлакатлари, жумладан, дунёдаги энг йирик нефть экспортчиси Саудия Арабистонида иқтисодий ўсишни кучайтирди. Нефть даромадлари ортиб бормоқда, бюджетлар мувозанатлашган ва иқтисодий ўсиш нефть нархининг ошиши ва нефть қазиб олишнинг ўсиши туфайли юқорига қараб қайта кўриб чиқилмоқда. Қолаверса, Яқин Шарқнинг нефть экспорт қилувчи мамлакатларида инфляция АҚШ ва Европадаги каби юқори эмас, бу Форс кўрфази мамлакатлари иқтисодини маълум даражада глобал инфляция босимидан ҳимоя қилади.

Масалан, Саудия Арабистони иқтисодиёти нефть нархларининг юқорилиги туфайли бу йил кутилганидан ҳам яхшироқ ишлайди, деб хабар қилган Халқаро валюта жамғармаси (ХВЖ) апрель ойида ўзининг 2022 йилги ўсиш прогнозини 7,6 фоизга, ўтган йилга нисбатан 2,8 фоизга кўтарди.

Саудия Арабистони иқтисодиёти биринчи чоракнинг ўзида ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 9,9 фоизга ўсди, бу 2011 йилдан бери энг юқори кўрсаткичдир, мамлакат Бош статистика бошқармаси ўсишни «нефть қазиб олишнинг кучли ўсиши» билан изоҳлайди: ишлаб чиқариш йилига 20,3 фоизга ўсди. Бундан ташқари, Саудия Молия вазирлиги май ойида биринчи чоракда 15,3 миллиард доллар (57,491 миллиард SAR) бюджет профицитига эга бўлганини маълум қилди. Нефть нархи бир баррель учун 100 доллардан ошгани сабабли январдан мартгача нефть даромадлари 58 фоизга ошиб, 49 миллиард долларга (183,7 миллиард SAR) етди.

Reuters сўровига кўра, Саудия Арабистони иқтисодиёти 2022 йилда 7,6 фоизга ўсади, бу сўнгги ўн йилдан ортиқ вақтдаги энг тез ўсиш суръатидир. Бу ХВЖнинг апрель ойидаги прогнозига мос келади.

2023 йилда рецессия

Бироқ Саудия Арабистони ва GCC'да ўсиш суръатлари келгуси йилда икки баробарга қисқаради: Reuters тадқиқотига кўра, GCC мамлакатлари 3,8 фоизга, Саудия Арабистонида эса 3,3 фоизга ўсиши кутилмоқда. ХВЖ, шунингдек, Саудия Арабистонида кейинги йил 3,6% секинроқ ўсишни прогноз қилмоқда.

Агар Европа ёки Қўшма Штатларда таназзул юз бериши ҳақидаги қўрқувлар асосли бўлса, Яқин Шарқдаги иқтисодий ўсиш янада секинлашиши мумкин, чунки рецессия глобал нефтга бўлган талабнинг ўсишини чеклайди ёки йиллик ҳисобда истеъмолнинг пасайишига олиб келади. Нефть даромадларига қарам бўлган Форс кўрфази мамлакатлари потенциал пасайиш ва нефть нархининг пасайиши оқибатларини яна бир бор ҳис қилади.

Шу сабабли, ХВЖ ва бошқа йирик таҳлилчилар ва иқтисодий ташкилотлар йиллар давомида Саудия Арабистони ва барча Яқин Шарқ нефть ва газ экспортчиларига иқтисодиётни диверсификация қилишни тезлаштиришни ва циклик бўлган кутилмаган даражада юқори нефть даромадларига боғлиқ бўлмасликни маслаҳат беришади.

«Фискал сиёсат юқори нефть даромадларини барқарор бошқаришни таъминлаши керак», деди ХВЖ ўтган ой Саудия иқтисодиёти.

Таҳлилчилар фикрича, Саудия Арабистони ва бошқа йирик нефть экспорт қилувчи мамлакатлардаги инфляция АҚШ ва Европанинг кўплаб мамлакатларида сўнгги 40 йил ичида истеъмол нархларининг энг катта кўтарилиши билан солиштирганда, Яқин Шарқ иқтисодлари қўлида ўйнамоқда.

ХВЖ июнь ойида Саудия Арабистонидаги инфляциянинг 2022 йилнинг иккинчи ярмида тезлашишини, аммо 2022 йилда ўртача 2,8 фоизни ташкил этиши кутилаётганлигини айтди, чунки Саудия Арабистони рияли мустаҳкамланиб, бензин нархини чеклайди. Буғдой субсидиялари таъминот зарбалари босимини ушлаб туришга ёрдам беради.

Келгуси йилда кутилаётган ўсиш суръатларининг секинлашишига қарамай, Fitch Ratings’нинг сўнгги прогнозига кўра, Яқин Шарқ истиқболлари ҳамон «яхшиламоқда». Рейтинг агентлиги Украинадаги можаро ва санкцияларнинг геосиёсий хатарларга, савдо ва капитал оқимига, шунингдек, иқтисодий ўсиш ва инфляцияга таъсири туфайли глобал суверен кредит шартларини «яхшиланаётган»дан «нейтрал» даражага туширди.

«Яқин Шарқ ва Шимолий Африка 2021 йил охирида секторни яхшилаш прогнозларини сақлаб қолган ягона минтақадир. Нефть экспорт қилувчи давлатлар 2022 йилда давлат молиясининг сезиларли даражада мустаҳкамланиши ва ўсиш суръатларини қайд эта олади, бироқ Форс кўрфази ҳамкорлик кенгашидан ташқарида иқтисодий вазият анча қийин бўлади», деб таъкидлади Fitch Ratings ўтган ой охирги ҳисоботида».

Тавсия этамиз






Тавсия этамиз

Ҳар доим хабардор бўлинг!

carzone.uz мобил иловаларини кўчириб олинг ва барча янгиликлар сиз билан