AQSh Aeronavtika va kosmosni tadqiq etish boshqarmasi (NASA) Oyga odamlarning ikkinchi parvozi bo‘lgan "Artemida-3" kosmik dasturi uchun 28 milliard dollar ajratilishini e’lon qildi.
Ekipaj ikki kosmonavtdan iborat bo‘ladi - erkak va ayol. Parvoz 2024 yilga mo‘ljallangan, ammo bu Kongressning 3,2 milliard dollarlik Oy modulini qanchalik tez tasdiqlashiga bog‘liq.
Insoniyatning Oyga parvozlarini davom ettirib, Oq Uy Amerikaning kosmosdagi yetakchiligini tiklash niyatida.
Kosmonavtlar texnik xususiyatlari bo‘yicha "Apollon" seriyasining kapsulasiga o‘xshash bo‘lgan "Orion" kosmik kemasida uchadi.
Orion - kosmosga, shu jumladan Marsga uzoq masofalarga parvoz qilish uchun mo‘ljallangan yangi avlod kosmik kemasi.
Bu 1972 yildan beri Oyga birinchi qo‘nish bo‘ladi.
"Artemida dasturini to‘rt yil davomida amalga oshirish uchun 28 milliard dollar miqdorida mablag‘ hisoblab chiqilgan, shundan so‘ng biz Oyga qo‘nishimiz kerak. Bunga SLS raketa tashuvchisi, Orion, oy modulini qurish va, albatta, xarajatlar kiradi", - dedi dushanba kuni NASA ma’muri Jim Braydstayn.
Uning ta’kidlashicha, hozirda 3,2 milliardlik birinchi transh uchun Kongressdan iloji boricha tezroq rozilik olish juda muhim, chunki 2021 yilda odam qo‘nish uchun mo‘ljallangan transport vositasini yaratishni boshlash zarur bo‘ladi.
Shuningdek, 2021 yilga Oy atrofida "Artemida-1" eksperimental uchuvchisiz missiyasi yuborish rejalashtirilgan bo‘lib, u bir oy davom etadi va uning davomida kosmik kemaning ba’zi asosiy tizimlari sinovdan o‘tkaziladi.
NASA yerga qo‘ndiriladigan apparatlarni ishlab chiqaradigan bir nechta kompaniyalarga qariyb milliard dollar to‘ladi.
Ushbu o‘n yillikning oxirida Oyda sayyorani uzoq muddatli o‘rganish uchun zarur bo‘lgan barcha infratuzilma bilan "Artemida" baza lagerini tashkil etish rejalashtirilgan.
Olimlar Oyning Janubiy qutbida qanday qilib muz qazib olishni o‘rganishni istaydilar, chunki u to‘g‘ridan-to‘g‘ri Oyda yoqilg‘i ishlab chiqarish uchun ishlatilishi mumkin, bu uni Yerdan yetkazib berishdan arzonroq bo‘ladi.
Artemida bilan taqqoslaganda, 1960-70-yillarda "Apollon" kosmik dasturi zamonaviy ma’noda taxminan 250 milliard dollarga tushgan.
Biroq, hozirgi loyiha uchun ajratilgan 28 milliardga "Orion" kosmik kemasi va raketa tashuvchisini rivojlantirishga sarflangan mablag‘lar kirmaydi.