Koronavirusga qarshi shifo qidirayotgan mutaxassislar, dunyoning to‘rt tarafida tinib bilmay ishlashmoqda. Vaksinaga ega bo‘lmagunimizcha to‘liq erkin bo‘lmasligimiz aniq. Shifokorlar koronavirusga qarshi butunlay g‘alaba qozonishimiz uchun kerak bo‘ladigan dorilar eng kamida 12 oy ichida tayyor bo‘lishini aytishmoqda.
Xo‘sh, insoniyat tarixida yuz bergan avvalgi epidemiyalarga qarshi ishlab chiqarilgan vaksinalar qancha muddatda tayyor bo‘lgan?
Tadqiqotchilar Piter Hurford va Markus Daviz farqli manbalardan aniqlangan ma’lumotlariga ko‘ra, bazi vaksinalarning yaratilishi uchun quyidagidek vaqt kerak bo‘lgan:
- Quturish — 4 yil, 1881-1885
- Qizamiq — 7 yil, 1962-1969
- Ko‘kyo‘tal — 8 yil, 1906-1914
- Gripp — 14 yil, 1931-1945
- Poliomiyelit — 20 yil, 1935-1955
- Sil yoki tuberkulyoz - 21 yil, 1900-1921
- Parotit — 22 yil, 1945-1967
- Gipetit A — 24 yil, 1967-1991
- Chichek — 26 yil, 1770-1796
- Vabo — 30 yil, 1854-1884
- Suv chichek — 34 yil, 1954-1988
- Gipetit B — 38 yil, 1943-1981
- Difteriya — 40 yil, 1883-1923
- Tetanos — 40 yil, 1884-1924
- Gemofiliya — 44 yil, 1933-1977
- Ich terlama — 58 yil, 1838-1896
- Pnevmokok — 66 yil, 1911-1977
- Meningit — 68 yil, 1906-1974
Bu ro‘yxatga ko‘ra, tarixda vaksina ishlab chiqarish uchun o‘rtacha 29 yil kerak bo‘lgan bo‘lsa-da hozir vaziyat o‘zgargan. Insoniyat virus va kasalliklar borasida bilimi, ularga qarshi shifo topish imkoniyatlariga ega dorilarni ishlab chiqarish uchun kerak bo‘ladigan texnologik imkoniyatlari bir muncha rivojlangan.