Prezident Emmanuyel Makron Fransiyaning dunyoviy qadriyatlarini u "islomiy radikalizm" deb atagan narsadan himoya qilish rejasini e’lon qildi va bu din butun dunyoda "inqirozga uchragan" deb aytdi va bu musulmon faollarning noroziligiga sabab bo‘ldi.
Juma kuni uzoq kutilgan murojaatida Makron Fransiyadagi dinni ta’lim va davlat sektoridan siqib chiqarish uchun yangi yo‘lda "hech qanday imtiyozlar berilmasligini" ta’kidladi.
"Islom bugungi kunda butun dunyoda inqirozga uchragan din, biz buni faqatgina o‘z mamlakatimizda ko‘rmayapmiz", - dedi u.
U hukumat dekabr oyida Fransiyada cherkov va davlatni rasman ajratib turadigan 1905 yilgi qonunni kuchaytirish to‘g‘risida qonun loyihasini taqdim etishini e’lon qildi.
Makronning ta’kidlashicha, ushbu choralar Fransiyada o‘sib borayotgan "radikallashuv" muammosini hal qilish va "birgalikda yashash qobiliyatini" yaxshilashga qaratilgan.
"Dunyoviylik - bu birlashgan Fransiyaning asosidir", - deb ta’kidladi u, lekin barcha muslimlarni qoralashning ma’nosi yo‘qligini qo‘shimcha qilib.
Qonun odamlarni o‘zlari tanlagan har qanday e’tiqodga mansub bo‘lishiga yo‘l qo‘yadi, dedi Makron, ammo maktablarda va davlat xizmatlarida diniy qarashlarni namoyish etish taqiqlanadi.
Fransiya maktablarida va davlat xizmatchilari uchun ish joylarida hijob kiyish allaqachon taqiqlangan.
Makronning nutqi ijtimoiy tarmoqlarda munozaralarga sabab bo‘ldi.
Fransiyalik musulmon faoli Yosir Luato o‘z tvitterida: “Musulmonlarni qatag‘on qilish avval tahdid edi, endi esa bu va’da. Bir soatlik nutqida #Macron #laicite'ni alangalatdi, o‘ta o‘ng, musulmonlarga qarshi so‘llarni qo‘llab-quvvatladi va global pandemiyaga qaramay, uyda o‘qishni keskin cheklashga chaqirib, musulmon talabalar hayotiga tahdid qildi”, - deb yozdi.
O‘z nutqida Makron, shuningdek, masjidlarni moliyalashtirish ustidan nazoratni takomillashtirish orqali Fransiyadagi Islomni xorijiy ta’sirlardan "ozod qilish" uchun harakat qilayotganini da’vo qildi.
Shuningdek, faqat diniy jamoalarga xizmat ko‘rsatadigan maktablar va uyushmalar sinchkovlik bilan tekshirilishi mumkin.
Fransiya yana Yevropadagi eng yirik musulmon ozchilik bilan munosabatlarini baholamoqda.
O‘tgan oyning o‘zida Makronning La Republique En Marche partiyasidan fransuz parlamenti a’zosi parlament so‘rovida hijobli talabalar kasaba uyushmasi yetakchisining borligi to‘g‘risida marsh o‘tkazdi.
Juma kuni Makron Muhammad (s.a.v.)ni hajv qilishi bilan tanilgan Charlie Hebdo satirik haftaligining sobiq Parijdagi idorasi oldida bir kishi go‘sht kleyteri bilan ikki kishiga hujum qilganidan bir hafta o‘tib nutq so‘zladi.
Hujum natijasida Charlie Hebdo xodimlari 2015 yil yanvar oyida Muhammad payg‘ambarning karikaturalarini nashr etish uchun qasos olmoqchi bo‘lgan qurollangan shaxslar tomonidan o‘ldirilgan.
Fransiyadagi musulmonlar jamoati a’zolari bu harakatlarni doimiy ravishda qoralab, ularni o‘z dinlarining ko‘rsatmalariga zid deb ta’rifladilar.