Grenlandiya — yer yuzidagi eng katta orol. Suzuvchi aysberglar bu yerga butun dunyodan sayyohlarni o‘ziga jalb qiladi. Orol 2,5 million yil oldin muzlashni boshlagan – orol yuzasining katta qismi muzliklar bilan qoplangan va shu sababli mahalliy landshaftlar noyobdir.
Grenlandiya tinchlik va osoyishtalik mamlakati, antropogen omil deyarli ta’sir qila olmagan kam sonli mamlakatlardan biri. Faol, ekstremal va ekologik turizm, dengiz hayvonlarini kuzatish uchun eng maqbul joy.
Quyida sizga Grenlandiya bilan bog‘liq 12 ta bir biridan ajoyib ma’lumotlarni taqdim etamiz.
1.Grenlandiya — Daniyaning avtonom hududi bo‘lib, u Atlantika va Shimoliy muz okeanlari havzasida joylashgan.
Yevropaliklar Grenlandiyani 982 yilda, Norvegiya vikinglari Erik Torvaldson Rijim boshchiligidagi orolga kelganlarida kashf etdilar. U bu erda mustamlakaga asos solgan va unga «Grenlandiya» - «yashil yer» nomini bergan. Bir versiyaga ko‘ra, muzli mamlakat uchun nomunosib nom bu joylarga ko‘proq ko‘chmanchilarni jalb qilishi kerak edi, boshqasiga ko‘ra, o‘sha paytda orol haqiqatan ham o‘simlik bilan qoplangan edi.
2. Grenlandiya yil davomida muz bilan qoplanmaydi. Orolning 81 % qismi muzli xolos. Lekin u yerdagi ichimlik suvi zaxirasi dunyo okeani sathini yana 7 metrga ko‘tarishga yetadi.
3. Angmagssalik — Sharqiy Grenlandiyaning eng yirik shaharlaridan biri, baland tog‘lar bilan o‘ralgan dengiz qirg‘og‘ida joylashgan.
4. Grenlandiya iqlimi ekstremal sport turlarini sevadigan sayyohlarni o‘ziga jalb qiladi. Orolning kontinental qismida siz muzliklarga chiqishingiz va muzli g‘orlarni o‘rganishingiz mumkin, qirg‘oq zonasida aysberglar orasida suzishingiz va morjlar, tyulenlar va kitlarni tomosha qilishingiz mumkin.
5. Shu yil yozda AQSh prezidenti Donald Tramp Daniyaga Grenlandiyani sotib olish bo‘yicha taklif qildi. Daniyaliklar Amerika yetakchisi hazillashmoqda den hisoblashdi va bu taklifni rad etishdi. Ammo bu Daniyaga Grenlandiya bo‘yicha birinchi takif emas. Ikki jahon urushidan so‘ng, prezident Garri Trumen Daniyaga 100 mln $ evaziga orolni sotishni taklif qilgan edi va o‘shanda ham rad javobini olgan.
6. Bu yilning yozida, ayniqsa Grenlandiya muzlari erib ketdi. Shunday qilib, iyul oyida okeanga 197 milliard stakan eritilgan suv quyildi. Bunga sabab sifatida Yevropadan kirib kelgan quruq havo massasi edi.
7. Kalaallit tilida so‘zlashuvchi Grenlandiya eskimoslari orol aholisining 90 %ini tashkil qiladi. Qolganlari datlar va boshqa yevropaliklardir.
8. Bu yerlarning xo‘jayni Oq ayiq — Grenlandiya ramzi. U orolning gerbida ham tasvirlangan.
9. Grenlandiyaning sharqidagi Kulusuk qishlog‘i Sermersook tarkibiga kiradi.
Kulusukda sharqiy Grenlandiyadagi ikkita xalqaro aeroportdan biri joylashgan.
Mahalliy aholi ov qilish, baliq ovlash va 1999 yilda qurilgan mehmonxonada turistlarga xizmat ko‘rsatish bilan shug‘ullanadi.
10. Ma’lumki, aysbergning uchi uning kichik bir qismidir. Bu Grenlandiya aysberglariga ham tegishli. Ularning aksariyati shimoli-g‘arbiy sohilda joylashgan. Ob-havoga qarab, aysbergning rangi o‘zgaradi - ko‘k-qora rangdan Feruza ranggacha va ular shisha kabi shaffof.
Ilulissat ko‘rfazidagi aysberglar dunyodagi eng katta, balandligi 30 metrgacha. U hech qachon takrorlanmaydigan ajoyib landshaftlarni hosil qiladi.
11. Orolning shimolidagi AQShning Tule aviabazasi Kaasvitsup hududida joylashgan, ammo bu baza hududi Daniyaning emas, AQShning hududi hisoblanadi. Bu AQShning eng shimoliy aviabazasi. Ilgari bu yerda Eskimolarning Uummannak va Pituffik qishloqlari bo‘lgan, ammo barcha aholi 20-asrning o‘rtalarida ko‘chirilgan.
12. Grenlandiya qirg‘oqlarining uzunligi 39 ming kilometrga etadi. Sharqiy qirg‘oq Sharqiy Grenlandiyaning Oqimi tomonidan yuviladi va Shimoliy Muz okeanining markaziy qismidan olib keluvchi muzli muzlar tufayli deyarli butun yil davomida yopiq bo‘ladi. Orolning janubi-g‘arbiy sohiliga esa kirish mumkin.