Xitoy AQShning to‘rt nafar qonun chiqaruvchilariga avvalroq Amerika tomonidan Xitoyning sobiq va amaldagi amaldorlariga viza va moliyaviy cheklovlar qo‘ygani uchun javob sanksiyalari kiritdi. Bu haqda dushanba kuni Xitoy TIV rasmiy vakili Xua Chunin matbuot anjumanida ma’lum qildi.
"Amerika tomonining xatti-harakatlari (Xitoy rasmiylariga qarshi sanksiyalarni qo‘llash) Xitoyning ichki ishlariga qo‘pol aralashish, xalqaro munosabatlarning asosiy tamoyillarini qo‘pol ravishda buzish va Xitoy-AQSh munosabatlariga jiddiy ziyon yetkazish sanaladi. Xitoy tomoni buni keskin qoralaydi. Amerika tomonining xatti-harakatlari tufayli Xitoy AQShning xalqaro diniy erkinlik bo‘yicha elchisi Sem Braunbekka, senatorlar Marko Rubio, Ted Kruizga va kongressmen Kris Smitga qarshi sanksiyalar kiritishga qaror qildi ", - dedi diplomat.
Xitoy Tashqi ishlar vazirligi vakili, shuningdek, "XXRning milliy xavfsizlik va suverenitetni himoya qilishga qaratilgan qat’iyatliligini" ta’kidladi. "Biz Shinjon-Uyg‘ur muxtor viloyatidagi terrorchi va ekstremistik kuchlarga qarshi kurashda davom etamiz va Xitoyning ichki ishlariga aralashishga bo‘lgan har qanday urinishlarga qat’iyan qarshi bo‘lamiz", - dedi Xua Chunin.
"Biz AQSh tomonini xato qarorini zudlik bilan bekor qilishga va Xitoyning ichki ishlariga aralashadigan va uning manfaatlariga qarshi qaratilgan har qanday harakatlarni to‘xtatishga chaqiramiz. Biz bunday harakatlarga javob berishda davom etamiz", - dedi u.
AQSh sanksiyalari
9 iyul kuni AQSh Davlat departamenti va Moliya vazirligi Xitoyning Shinjon-Uyg‘ur muxtor viloyatida etnik ozchiliklarga qarshi zo‘ravonlik bilan shug‘ullanayotgan to‘rtta Xitoyning sobiq va amaldagi amaldorlariga qarshi viza cheklovlari va moliyaviy sanksiyalar joriy etilganini e’lon qildi. Ro‘yxatga muxtor viloyat partiya qo‘mitasi kotibi Chen Syuango, viloyat partiya qo‘mitasi boshlig‘ining sobiq o‘rinbosari Chju Xaylun, Shinjon-Uyg‘ur muxtor viloyati jamoat xavfsizligi boshqarmasi boshlig‘i Vang Minshan va viloyat jamoat xavfsizligi qo‘mitasi sobiq kotibi Xo Lyuszyun kiritilgan. G‘aznachilik va Davlat Departamentining sanksiyalari ularning AQShdagi barcha aktivlarini muzlatib qo‘yishni va viza cheklovlari qo‘yilishini anglatadi, Amerika fuqarolariga ro‘yxatdagi shaxslar bilan har qanday biznes aloqalarini olib borish taqiqlanadi.
Uyg‘urlar bilan bog‘liq vaziyat
Xitoyning shimoli-g‘arbiy qismida joylashgan Shinjon-Uyg‘ur muxtor viloyatida mamlakatning eng katta milliy ozchiliklaridan biri bo‘lgan uyg‘urlar yashaydi, ularning aksariyati musulmonlardir. XXR rasmiylariga ko‘ra, Shinjonda xalqaro terrorchi islomchilar bilan bog‘liq separatistik guruhlar mavjud.
2018 yil avgust oyida Birlashgan Millatlar Tashkilotining Inson huquqlari bo‘yicha Oliy komissari idorasi vakillari 1 millionga yaqin uyg‘urlar Shinjondagi qayta tayyorlash lagerlarida "noqonuniy hibsga olingan" degan "ob’yektiv ma’lumotlar" olganliklarini aytishdi. Natijada BMTning Inson huquqlari bo‘yicha Oliy komissari Mishel Bachelet mintaqadagi vaziyatdan xavotirlanib, ushbu mintaqaga kuzatuvchilarni yuborishni taklif qildi.
Xitoy rasmiylari Shinjonda keng qamrovli qamoqxonalar tarmog‘ini tashkil etish to‘g‘risidagi ma’lumotni bir necha bor rad etdilar. Shu bilan birga, 2018 yil oxirida ular mintaqada "ta’lim va o‘quv markazlari" mavjudligini xabar qilishdi. Xitoy rasmiylarining so‘zlariga ko‘ra, ular tarkibida "terrorizm va ekstremizm g‘oyalari ta’sirida bo‘lgan odamlar" mavjud, ular xitoy tilidan, yozuv asoslaridan, aloqa ko‘nikmalaridan va XXR qonunchiligining asoslaridan o‘qitiladi. Ushbu markazlarda ushlab turilganlarning aniq soni haqida rasmiy axborot berilmagan.